ارد ard

ارد (Arti)، به معنی راستی، در آیین ایران باستان و آیین زردشتی، زن‌ایزد بخت و خواسته است. در جهان مادی، مال و جلال و خوشی دین‌داران از پرتو اوست. در جهان مینوی، پاداش کارهای نیک و سزای کردارهای بد به یاری او داده می‌شود. ارد موکلّ روز بیست و نهم هر ماه شمسی است (تقویم اوستائی) که آن روز موسوم به روز ارد است. نام او در سرودهای گاهانی، چندین‌بار آمده است. او با امشاسپندان (Amesha Spenta) رابطه‌ی نزدیک دارد. در بخش‌های دیگر اوستا، ارد دختر اهورا مزدا (Ahura Mazda) و سپندارمذ (Spandarmaz) و خواهر امشاسپندان و ایزدانی چون مهر، سروش و اودین (Odin) انگاشته شده است. یشت هفدهم در ستایش او سروده شده است. وصفی که در این یشت از ارد شده و ارتباط او با بغان دیگری مانند اردویسور آناهیتا (Ardavisura Anahita) و پارندی (Parendi) و وابستگی نزدیکش با فَر و سوه (Savah) و غیره نشان می‌دهد که او یکی از زن ایزدان «فراوانی و افزونی» بوده است. دالا (Dhalla) او را در گونه‌ی سودمندش، تجسمی از افزونی و از لحاظ اخلاقی، ایزد پارسایی می‌شمرد. دارمستتر (Darmesteter) ارد را مؤنث اش (Asha) و تجسم مینوی نیایش می‌پندارد. برخی دیگر نیز ارد را با بخت سنجیده و او را ایزد بخت و سرنوشت می‌انگارند. آیین این زن ایزد در باختر ایران نیز رواج داشته است و نام چند تن از آزادگان ایرانی، مانند آرتیبولیس (Artiboles)، آریوبارزانس (Ariobarzanes) و آرتیمس (Artimas) دلیل بر این مدعاست. در سکه‌های هندوسکایی، نقش ارد را به صورت بانویی، که پیراهن و ردایی پوشیده و شاخی در دست دارد، تصویر کرده‌اند و در آیین مهری، او را با تیخه فورچونا (Tyche-fortuna) یکسان شمرده‌اند.